丁薛祥兼任中央和国家机关工作委员会书记
Атеизам,[1][2] безверие[3][4], безбожие[5][6] или безбожништво[7][8], во поширока смисла, е одбива?ето на верува?е во постое?ето на божества.[9] Во потесна смисла, атеизам е ставот дека не посто?ат божества.[10] На?вклучително, атеизам едноставно е отсуство на верба дека посто?ат некои божества.[11] Атеизам е во контраст со теизам,[12] ко? во сво?ата на?општа форма е верува?ето дека постои барем едно божество.[13][14]
Етимолошкиот корен од зборот атеизам (анг. atheism) потекнува пред 5-иот век п.н.е од Стара Грци?а ?θεο? (atheos), што значи "без Бог(ови)". Во тоа време, бил користен за лу?ето кои одбивале да се покоруваат на Боговите во кои поголемата маса верувала. Православните христи?ани први почнале да го користат зборот во соци?ална категори?а за тие кои не верувале во нивната вера. Сегашната смисла на зборот почнала да се употребува од 16 век. Со шире?ето на слободните мисли, научниот скептицизам, и критиките врз христи?анството зборот атеизам ?а има стеснето сво?ата смисла. Првите лу?е кои почнале да се идентификуваат самите себеси како атеисти живееле во 18-ти век за време на просветителството.
Причината за неверува?ето во божества се пове?е: недоволно научни докази , аргументот за неконстантен пекол , проблемот за злобата во светот и аргументот за неверство како на?главните. Атеизамот е по-парсиномна позици?а со ко?а секо? е роден, за разлика од теизмот; затоа е аргументирано дека главниот товар на докажува?е на божествата треба да биде докажан од теистите, а не од атеистите.
Според неколку анкети утврдено е дека на?ве?е Атеисти посто?ат во Европа и Северна Ази?а. Во 2010, 20% од популаци?ата во Европската Уни?а се из?аснало дека не верува во "духови, ма?ии и Бог".[15] Додека пак во 2015, 61% од населението во Кина се из?аснале дека се атеисти.[16]
Дефиниции и типови
[уреди | уреди извор]Писателите не се согласуваат за тоа како на?добро да се дефинира и класифицира атеизмот. Атеизмот се смета како компатибилен со агностицизмот, и исто така е во контраст со него. Различни категории се користат за разликува?е на различните форми на атеизмот.
Имплицитен и Експлицитен
[уреди | уреди извор]Оваа форма на атеизам се разликува во тоа дали човекот свесно или несвесно не верува во божества. Оваа поделба датира од 1772 година кога Барон д'Холбач рекол: "Сите деца се родени атеисти, немаат поим за Господ." Многу слично на ова во 1979 година ?ор? Х. Смит рекол: "Човекот ко? не е запознаен со теизмот е атеист биде??и не верува во Господ". Во групата на имплицитни атеисти спа?аат лу?ето кои не одржуваат верба во божества. Додека експлицитен атеист е то? ко? што е свесен за теизмот, но не верува.
Позитивен и Негативен
[уреди | уреди извор]Филизоферите Антони Флу[17] и Ма?кл Мартин[18] атеизамот го поделиле на позитивен(силен/цврст) и негативен (слаб/мек). Позитивен е експлицитен аетизам ко? тврди дека Богови не посто?ат. Додека негативен атеизам е секо? друг вид на не-теизам.Термините слаб и силен се понови додека позитивен и негативен се многу по стари и се кориселе во филизофска литература.[19]
Дефиници?а како невозможно или непосто?ано
[уреди | уреди извор]Пред почетокот на 18 век, верува?ето дека постои Бог било толку прифатено во западниот свет, што дури и можноста за вистински атеизам била во праша?е. Ова се нарекува теистички innatism - иде?ата дека сите лу?е веруваат во Бог од ра?а?е; во ово? поглед беше конотирано дека атеистите едноставно го негираат постое?ето на Господ.
Дополнително, во ово? период се тврдело дека атеистите веруваат во бога и во време на криза, дека атеистите пред смртна постела станувале верници , или дека "не посто?ат атеисти во рововите". Тоа значи дека под голем стрес атеистите станувале верници. Но сепак посто?ат примери за спротивното, ме?у нив и примери за буквално "атеисти во рововите".
Некои атеисти се сомневале во потребата за терминот "атеизам". Во сво?ата книга Писмо до христи?анската наци?а , Сем Харис напишал:
Всушност, "атеизам" е термин ко? дури и не треба да постои. Нико? никогаш не треба да се идентификува како "не-астролог " или "не-алхемичар ". Немаме зборови за лу?е кои се сомневаат дека Елвис е жив или дека вонзем?ани ?а поминале галакси?ата само да ги малтретираат фармерите и добитокот. Атеизмот не е ништо пове?е од звуците кои разумните лу?е ги прават во присуството на неоправданите верски верува?а.
Прагматичен атеизам
[уреди | уреди извор]Прагматичниот атеизмот е поглед дека треба да се однесува непочитувачки кон бог или богови, биде??и тоа е непотребно за прагматичен живот. Ова гледиште е поврзано со апатеизамот и практичниот атеизам.
Аргументи
[уреди | уреди извор]Онтолошки аргументи
[уреди | уреди извор]
Атеистите имаат дадено аргументи против постое?ето на Боговите со самото одговара?е на теистички аргументи како аргумент за диза?н и фамозниот Паскалов облог.
Епистемолошки аргументи
[уреди | уреди извор]Некои атеисти тврдат дека лу?ето не можат да го знаат Бог и да докажат дека постои Бог. Вториот е наречен агностицизам, ко?а има различни форми. Во филозофи?ата на иманентност, божественоста е неразделна од самиот свет, вклучува??и ги умот и на една личност, и свеста на секо? човек ко?а е заклучена во самиот човек. Според оваа форма на агностицизмот, ова ограничува?е во перспектива спречува било ко? да до?де до заклучок за да го тврди постое?ето на Бог. Рационалистичкиот агностицизам на Кант и Просветителството прифа?а само знае?а изведени со човековиот разум; оваа форма на атеизам смета дека Боговите не се забележливи како принципиелно праша?е, и затоа не може да се знае дека посто?ат. Скептицизам, врз основа на идеите на Х?ум, тврди дека сигурноста за нешто не е невозможно, така што никогаш не може да се знае за сигурно дали господ постои или не. Х?ум, сепак, смета дека непознати метафизички концепти треба да се отфрлат како "софистиката и илузи?ата". Распределбата на агностицизам и атеизмот е спорна; сите може да се сметаат како самосто?ни и да се сметаат како основен поглед на светот.
Други аргументи за атеизам кои можат да се класифицираат како епистемолошка и онтолошка , вклучува??и игностицизам , каде се тврди безнача?носта и неразбирливоста на термините "Бог" и из?ави како "Бог е семо?ен". Теолошкиот нонкогнитивизам смета дека из?авата "Бог постои" не искажува ништо, но е бесмислено и когнитивно без причина. Се има аргументи за тоа дали таквите поединци се класифицираат во неко?а форма на атеизам или агностицизам. Филозофите А. ?. А?ер и Теодор М. Дран? ги отфрлаат двете категории, во ко?а велат дека и двете категории веруваат дека Бог постои и го ставаат нонкогнитивизамот во сво?ата сопствена категори?а.
Метафизички аргументи
[уреди | уреди извор]Филозофот Зофи?а Здубицка пишува:
"Метафизички атеизам ... ги вклучува сите доктрини кои го држат како метафизички монизам(хомогеност на реалноста) Метафизичкиот атеизам може да биде: а) апсолутен - експлицитено негира?е на постое?ето на Бог поврзано со матери?алистичкиот монизам (сите матери?алистички трендови, како во древните и модерните времи?а), б) во однос - имплицитно негира?е на Бога во сите филозофии , додека тие го прифа?аат постое?ето на апсолутност, мислат дека апсолутноста не ги поседува атрибутите соодветни на Бога: трансценденци?а, личен карактер и единство. Релативниот атеизмот е поврзан со идеалистичкиот монизам (пантеизам, панентеизам, деизам). " [20]
Логички аргументи
[уреди | уреди извор]Некои атеисти не веруваат во различните концепции на Боговите, како што е личниот Бог на христи?анството биде??и е опишен со логично неконзистентни квалитети. Таквите атеисти даваат дедуктивни аргументите против постое?ето на Бога, што тврдат дека има некомпатибилност ме?у одредени особини, како што е совршенството,статусот на творец, непроменливоста, сезнае?ето, сеприсутноста, семо?та, бесконечната добродушност, трансценденци?ата, личноста (човечко суштество), нефизичноста, правдата, и милоста .
Теолозните атеисти веруваат дека светот како што го живеат не може да се вклопи со квалитетите на?често што ги има Бога и Боговите од теолозите. Тие тврдат дека сезнаен, семо?ен, и бесконечно добродушен Бог не е компатибилен со еден свет каде постои зло и страда?е, и каде Божествената ?убов е скриена од многу лу?е. Сличен аргумент се припишува на Сидарта Гаутама , основачот на будизмот .
Намалувачки сметки на религи?ата
[уреди | уреди извор]Филозофот Лудвиг Фо?ербах и психоаналитичарот Зигмунд Фро?д тврдат дека Бог и други религиозни верува?а се човечки прона?доци, создадени за да исполнат различни психолошки и емоционални сака?а и потреби. Ова е исто така, во поглед на многу будисти. Карл Маркс и Фридрих Енгелс, под вли?ание на работата на Фо?ербах, тврдат дека верува?ето во Бог и религи?ата се општествени функции, кои се користат од страна на оние кои се на власт да го угнетуваат народот на работничка класа. Според Михаил Бакунин, "иде?ата за Бог подразбира абдикаци?а на човечкиот разум и правдата, тоа е решавачката негаци?а на човечката слобода, и нужно завршува во поробува?е на човештвото, во теори?а и пракса". То? го завртил познатиот афоризам на Волтер ко? велел "Ако Бог никогаш не постоел, ?е биде потребно да биде измислен" со "Ако Бог навистина постои, тогаш ?е биде потребно да биде укинет."
Атеизмот, религи?ата и духовноста
[уреди | уреди извор]Атеизмот е во согласност со некои религиозни и духовни системи на верува?е, вклучува??и ги и хиндуизмот, ?аинизмот, будизмот, синтеизмот, раелизмот и неопаганските движе?а како што се "Вика". Астика училиштата во хиндуизмот го сметаат атеизмот како валидна патека до Мокша, но многу тешка биде??и атеистите нема да доби?ат помош од божественоста на своето патува?е. ?аинизамот верува дека универзумот е вечен и нема потреба од создавач на божества, сепак Титанкарасите се ценети и можат да го надминат времето и просторот и имаат пове?е енерги?а отколку Богот Индра. Секуларниот будизам не се залага за верува?е во Богови. Почетокот на будизмот бил атеистички и патот на Гаутама Будае не споменува никакви Богови. Во подоцни концепции на будизмот се смета дека Буда е Бог, укажува дека приврзаниците може да го станат на бож?о ниво, но треба и да го почитуваат Бодисатви и Вечниот Буда .
Атеизмот и негативната теологи?а
[уреди | уреди извор]Апофатичката теологи?а е често обвинета дека е верзи?а на атеизам или агностицизам, биде??и не може да каже дека навистина постои Бог. "Споредбата е сурова, конвенционалниот атеизмот го третира постое?ето на Бог како предикат ко? може да се негира ("Бог е непостоечки"), додека негативната теологи?а негира дека Бог има предикати. "Бог или Божественоста е" без да даваат атрибути за квалитетност како "Што е то?". Ова ?е биде предуслов од позитивна теологи?а во негативната теологи?а што прави разлика поме?у теизам и атеизам. "Негативната теологи?а е дополнува?е, а не непри?ател на позитивната теологи?а". Наjпознат претставител на негативната теологиjа е византискиот теолог Григори? Палама.
Навод
[уреди | уреди извор]- ↑ ?атеизам“ — Дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑ ?атеизам“ — Офици?ален дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑ ?безверие“ — Дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑ ?безверие“ — Офици?ален дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑ ?безбожие“ — Дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑ ?безбожие“ — Офици?ален дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑ ?бебожништво“ — Дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑ ?безбожништво“ — Офици?ален дигитален речник на македонскиот ?азик
- ↑
- Nielsen, Kai (2010). ?Atheism“. Encyclop?dia Britannica. Посетено на 2025-08-06.
Atheism, in general, the critique and denial of metaphysical beliefs in God or spiritual beings.... Instead of saying that an atheist is someone who believes that it is false or probably false that there is a God, a more adequate characterization of atheism consists in the more complex claim that to be an atheist is to be someone who rejects belief in God for the following reasons (which reason is stressed depends on how God is being conceived)...
- Edwards, Paul (2005) [1967]. ?Atheism“. Во Donald M. Borchert (уред.). The Encyclopedia of Philosophy. Vol. 1 (2. изд.). MacMillan Reference USA (Gale). стр. 359. ISBN 0028657802.
On our definition, an 'atheist' is a person who rejects belief in God, regardless of whether or not his reason for the rejection is the claim that 'God exists' expresses a false proposition. People frequently adopt an attitude of rejection toward a position for reasons other than that it is a false proposition. It is common among contemporary philosophers, and indeed it was not uncommon in earlier centuries, to reject positions on the ground that they are meaningless. Sometimes, too, a theory is rejected on such grounds as that it is sterile or redundant or capricious, and there are many other considerations which in certain contexts are generally agreed to constitute good grounds for rejecting an assertion.
Укажано пове?е од еден|isbn13=и|isbn=(help)(page 175 in 1967 edition)
- Nielsen, Kai (2010). ?Atheism“. Encyclop?dia Britannica. Посетено на 2025-08-06.
- ↑
Rowe, William L. (1998). ?Atheism“. Во Edward Craig (уред.). Routledge Encyclopedia of Philosophy. Taylor & Francis. ISBN 9780415073103. Посетено на 2025-08-06.
As commonly understood, atheism is the position that affirms the nonexistence of God. So an atheist is someone who disbelieves in God, whereas a theist is someone who believes in God. Another meaning of "atheism" is simply nonbelief in the existence of God, rather than positive belief in the nonexistence of God. …an atheist, in the broader sense of the term, is someone who disbelieves in every form of deity, not just the God of traditional Western theology.
- ↑ religioustolerance.org's short article on Definitions of the term "Atheism" Архивирано на 2 ?ануари 2020 г. suggests that there is no consensus on the definition of the term. Simon Blackburn summarizes the situation in The Oxford Dictionary of Philosophy: "Atheism. Either the lack of belief in a god, or the belief that there is none". Most dictionaries (see the OneLook query for "atheism") first list one of the more narrow definitions.
- Runes, Dagobert D.(editor) (1942 edition). Dictionary of Philosophy. New Jersey: Littlefield, Adams & Co. Philosophical Library. ISBN 0064634612. Посетено на 2025-08-06.
(a) the belief that there is no God; (b) Some philosophers have been called "atheistic" because they have not held to a belief in a personal God. Atheism in this sense means "not theistic". The former meaning of the term is a literal rendering. The latter meaning is a less rigorous use of the term though widely current in the history of thought
Проверете ги датумските вредности во:|date=(help)CS1-одржува?е: излишен текст: список на автори (link) – entry by Vergilius Ferm
- Runes, Dagobert D.(editor) (1942 edition). Dictionary of Philosophy. New Jersey: Littlefield, Adams & Co. Philosophical Library. ISBN 0064634612. Посетено на 2025-08-06.
- ↑ ?Definitions: Atheism“. Department of Religious Studies, University of Alabama. Архивирано од изворникот на 2025-08-06. Посетено на 2025-08-06.
- ↑ Oxford English Dictionary, Second Edition
- ↑ ?Merriam-Webster Online Dictionary“. Посетено на 2025-08-06.
- ↑ Social values, Science and Technology (PDF). Directorate General Research, European Union. 2010. p. 207. Archived(PDF) from the original on 2025-08-06. Retrieved 2025-08-06.
- ↑ "Gallup International Religiosity Index" (PDF). Washington Post. WIN-Gallup International. April 2015.
- ↑ Flew 1976, pp. 14ff: "In this interpretation an atheist becomes: not someone who positively asserts the non-existence of God; but someone who is simply not a theist. Let us, for future ready reference, introduce the labels 'positive atheist' for the former and 'negative atheist' for the latter."
- ↑ Martin 2006.
- ↑ Ово? ди?аграм ?а покажува врската поме?у дефинициите слаб/силен и имплицитен/експлицитен атеизам. (Големината на ди?аграмот не ?а покажува релативната големината на популациите)
- ↑ ?Atheism“. Wikipedia (англиски). 2025-08-06.
| ||||||||||||||||||||||||||
 | Оваа стати?а од областа на социологи?ата е никулец. Можете да помогнете со тоа што ?е ?а проширите. |
|