- DNF手游装备可以修理吗 装备修理方法介绍

За останати значе?а на поимот, видете ?а страницата за по?аснува?е.

Македони?а Северна Македони?а (уставно)
Знаме Грб
Гесло: нема
Химна: ?Денес над Македони?а“
Местоположба на Македони?а (зелено) со Европа (зелено + темносиво) Местоположба на Македони?а (зелено) со Европа (зелено + темносиво)
Главен град (и на?голем)		Скоп?е 42°0′N 21°26′E
Службен ?азик		македонски
Народности		Македонци и останати малцински заедници
Демоним		Македонци (Македонец/Македонка)
Уредува?е		парламентарна република
?	Претседател	Гордана Си?ановска-Давкова
?	Премиер	Христи?ан Мицкоски
Основа?е
?	Античка Македони?а	825 (?) — 146 г. п.н.е.
?	Самоилово Царство	976 — 1018
?	Крушевска Република	3 — 13 август 1903
?	АСНОМ	2 август 1944
?	Прогласена независност од СФР?	8 септември 1991
?	Офици?ално признаена	8 април 1993
Површина
?	Вкупна	25.436 км2 (145та)
?	Вода (%)	1.1
Население
?	проценка за 2025 г.	▼ 1.814.681
?	Попис 2021	▼ 1.836.713
?	Густина	71.4 жит/км2 (122та)
БДП (ПКМ)		проценка за 2025 г.
?	Вкупен	▲ $51.997 мили?арди (134та)
?	По жител	▲ $28,720 (71ва)
БДП (номинален)		проценка за 2025 г.
?	Вкупно	▲ $17.090 мили?арди (137ма)
?	По жител	▲ $9,439 (85та)
?иниев коеф. (2022)		29.8 низок
ИЧР (2023)		▲ 0.815 многу висок · 68ма
Валута		денар (MKD)
Часовен по?ас		CET (UTC+1)
?	(ЛСВ)	CEST (UTC+2)
Се вози на		десно
НДД		.mk .мкд
Повик. бр.		+389
Светец заштитник		Свети Климент Охридски
1.	албански, турски, српски, ромски и влашки се службени ?азици покра? македонскиот во населени места каде го зборува над 20 % од населението.

百度 “我会积极履责，传递一线职工心声，为经济社会发展建言献策。

Македони?а, службено позната под новото спорно уставно име Република Северна Македони?а (РСМ) или скратено Северна Македони?а — држава сместена на Балканскиот Полуостров во ?угоисточна Европа. Зем?ата е една од наследничките држави на поранешна СФР?, од ко?а прогласила независност во 1991 година. Зафа?а околу 38 % од вкупната површина на регионот Македони?а. Географски зем?ата граничи со Срби?а на север, Косово на северозапад, Бугари?а на исток, Грци?а на ?уг и Албани?а на запад. Рел?ефот на државата е главно планински. Иако е континентална држава, таа има пове?е од 50 езера и шеснаесет планини повисоки од 2.000 метри.

Македони?а е суверена, самосто?на, демократска и соци?ална држава. Главен град на државата е Скоп?е со население од 605.404 жители (проц. 2025). Други поголеми градови се: Битола, Куманово, Прилеп, Тетово, Велес, Штип, Охрид, Гостивар, Струмица, Кавадарци, Кочани и Кичево. Македони?а има вкупно 25.436 км² во кои живеат околу 1.836.713 жители (попис од 2021), од кои мнозинството се Македонци. Службен ?азик во државата е македонскиот, додека службена валута е денарот.

Во 1993 година, Македони?а станала членка на Обединетите нации, но поради Спорот со името што го водела со Република Грци?а, таа била примена под привремената референца Поранешна ?угословенска Република Македони?а. Македони?а е членка и на советот на Европа и НАТО. Од декември 2005 година, исто така, таа е и кандидат за приклучува?е кон Европската Уни?а.

Потекло на поимот

Името ?Македони?а“ е од старомакедонско потекло, и според предани?ата доа?а од митскиот предок Македон. Како државно име почнало да се користи во VIII век пр. н. е за Кралството Македони?а, Македонската Импери?а, па потоа на римската покраина Македони?а, византиската тема Македони?а и денес за регионот Македони?а и државата Македони?а. Денес се верува дека името значи ?планинци“ или ?висока зем?а“ или ?високи лу?е“. Во 2018 година е склучен Преспанскиот договор поме?у македонската влада, предводена од претседателот Зоран Заев и Грчката влада, предводена од претседателот Алексис Ципрас, со ко? се утврдило името на државата за внатрешна и надворешна употреба да биде ?Северна Македони?а“. Новото име стапило во службена употреба на 11 февруари 2019 година. Сепак, и покра? промената на името, народот и медиумите сè уште ?а именуваат државата едноставно како Македони?а.

Истори?а

Главни статии: Истори?а на македонскиот народ и Истори?а на Македони?а

Праистори?а

Главна стати?а: Праистори?а на Македони?а

Мегалитската опсерватори?а Кокино

На?старите траги од животот на лу?ето во Македони?а потекнуваат од времето на неолитот, односно од времето кога постоело примитивно зем?оделство. Покра? зем?оделството, лу?ето во ова време ?а познавале, изработувале и употребувале керамиката, во вид на садови за секо?дневна употреба, или како ва?ани идоли на божества и човечки фигури. Од страна на оруж?е во ова време била користена пра?ата.

За време на бронзеното време, особеност на населбите во Македони?а е тоа што биле градени на високи и тешко достапни места, што наведува на големи преселби на разни племи?а. Преодниот период од бронзеното во железното време (XII — XI век п.н.е.) е одбележан со големи преселби на население од север, во науката познати како Еге?ски преселби, со цел осво?ува?е на богати градови во ?угоисточниот Медитеран. Притоа, дошло до уништува?е на микенската култура. Дел од преселбите се одвивале по долината на Вардар, па, така, пове?е населби од то? период се уништени, главно со опожарува?е.

Античка Македони?а

Главна стати?а: Античка Македони?а

Античкиот град Херакле?а, основан од страна на Филип II Македонски, во близина на денешна Битола.

?вездата од Кутлеш — симбол на Античка Македони?а.

Археолошките наоди покажуваат дека на просторот на Македони?а постоела цивилизаци?а уште од периодот ме?у 9000 п.н.е. и 3500 п.н.е. Првпат Македонското Кралство се по?авува во периодот на IX век п.н.е., а постои недоумица за тоа ко? бил првиот македонски крал — Каран, ко? се смета за митски предок на Аргеадите, или Пердика I — првиот историски крал на Кралството Македони?а.

Приближно од V век п.н.е. Кралството Македони?а станува значаен политичко-економски чинител во поширокиот регион, а негова главна надворешнополитичка де?ност била сосредоточена кон односите со грчките градови-држави, при што често било со?узник со други држави (како на пр. Перси?а) против Грците, или пак заземало страна во некои од ме?усебните спорови на градовите, насто?ува??и на то? начин да го уништи нивното единство и да ги ослаби. Филип II Македонски (359 г. п.н.е. — 336 г. п.н.е.), по покорува?ето на Илирите и Траки?ците, успеал да ?а освои цела Грци?а. Неговиот син, Александар III Македонски (336 г. п.н.е. — 323 г. п.н.е.) е една од на?знача?ните личности во светската истори?а. То? на?првин го скршил внатрешниот отпор во проширеното Македонско Кралство, а подоцна во походот против Перси?а, ?а уништил огромната Персиска Импери?а и ?а проширил македонската држава на три континенти — Европа, Ази?а и Африка, протега??и се на Балканскиот Полуостров и Мала Ази?а, Блискиот Исток, Египет и Инди?а, и со тоа била создадена Македонската Импери?а. По неговата смрт, оваа огромна импери?а, како резултат на несогласува?ата на неговите генерали (ди?адоси) околу тоа ко? ?е биде негов наследник се распаднала на 3 дела и тоа: Кралството на Селевкидите, Кралството на Птолемаидите и Кралството на Антигонидите. Осво?ува?ата на Александар III Македонски имаат суштествено значе?е за започнува?ето на хеленистичкиот период во светската истори?а.

Продорот на Римска Република на исток доведува до таканаречените Македонско-римски во?ни (215 г. п.н.е. — 168 г. п.н.е.) во кои Македонското Кралство управувано од Династи?ата на Антигонидите целосно потпа?а под римска власт, а последниот македонски крал Персе? e одведен како роб во Рим. Таа станува римска провинци?а како дел од Римското Царство и е поделена на 2 дела — Македони?а Прима и Македони?а Салутарис. Територи?ата на денешна Македони?а била поделена ме?у провинциите Македони?а Салутарис и Моези?а прима. По поделбата на Римското Царство во 395 г. од н.е. на Источно и Западно Римско Царство, Македони?а станува дел од Источното Римско Царство или Византи?а.

Среден век

Самуиловата тврдина во Охрид.

Во VI и VII век на Балканот и во Македони?а се доселуваат Словените, достигнува??и ?ужно до Тесали?а, па дури и до Пелопонез. Тие се измешале со затекнатото месно население, во на?голема мера со Траки?ци и Илири, потоа Стари Грци, Антички Македонци, и др. На македонската територи?а, ко?а тогаш се нао?ала под византиска ?урисдикци?а, македонските Словени биле опфатени во полудржавни формации — македонски склавинии. Склавиниите презеле пове?е напади против Византи?а и утврдените византиски градови.

Во 837 година Македони?а почнува да потпа?а под власта на бугарската држава, при што до средината на IX век поголемиот дел од Македони?а потпаднал под бугарска власт, а другиот бил вклучен во рамките на Византи?а. Во IX век, исто така, започнува и црковнопросветната де?ност на солу?аните Кирил и Методи?, ко?а се состоела од пове?е мисии за покрстува?е на Словените, но и во поставува?е на основите на словенската писменост, ко?а започнува со создава?ето на словенската азбука — глаголицата, во 855 година. Нивните ученици, Климент и Наум, ?е ?а продолжат нивната де?ност и кон кра?от на IX век, ?е ?а создадат Охридската книжевна школа и Преславската книжевна школа, со што Охрид набрзо прераснува во еден од на?развиените црковнопросветни и културни средишта на Балканот — лулка на словенската писменост.

Во X век Македони?а ?е ?а зафати богомилското движе?е и уче?е, за првпат создадено во Велешко-прилепската Област, како одглас на потчинувачкиот феудален црковноекономски систем. Тоа набрзо ?е се прошири не само во Македони?а, туку и низ цела Европа.

Со востани?ата во Македони?а во втората половина на X век, во 969 година против бугарската и во 976 година против византиската власт била создадена македонската средновековна феудална држава, позната уште и како Самуиловото Царство). Македонската средновековна феудална држава постоела сè до 1018 година, кога била покорена од византиските во?ски. Во XIII и XIV век византиската власт врз Македони?а била прекинувана со времи?а на српско и бугарско владее?е.

До кра?от на XIV век Македони?а целосно била покорена од Османлиите, со што не?зиниот економски и општествен систем бил разорен, а исто така, бил забавен и не?зиниот натамошен општествен и културен разво?. Во 1767 година султанот ?а укинал Охридската архиепископи?а.

Освестува?е и обединува?е на македонската наци?а во XIX век

Главна стати?а: Зацврстува?е на народниот ?азик во црковната литература до почетокот на XIX век

Зацврстува?е на народниот ?азик

Архитектурата во градот Охрид.

Од XIV век во Македони?а започнува да се засилува вли?анието на српската вари?анта на старословенскиот ?азик. Причина за тоа било приклучува?ето на македонските краишта кон тогашната српска држава. Тоа вли?ание се однесува главно, на правописот. Покра? тоа, во книжевните споменици од тоа време сè повидливи се и трагите од современите живи македонски говори.

Во времето на Отоманското Царство писменоста доживува опа?а?е. Не?зиниот ?азик уште пове?е се оддалечува од старословенската основа, затоа што во живиот народен говор ве?е биле насобрани пове?е изразити промени. Покра? црковните богослужбени книги, во кои пове?е се водело сметка за старата писмена словенска традици?а, се по?авуваат сè пове?е и такви текстови што служат за чита?е на поширок круг лу?е или претставуваат написи за практична употреба.

Во XVI век се печатат и книги во Срби?а и Венеци?а. Во XVII век ве?е доа?аат во големи количества црковни книги печатени во Руси?а на рускословенски ?азик.

Македонско национално движе?е

Главна стати?а: Македонско национално движе?е

Весникот Автономна Македони?а, Белград 1905

За време на османското владее?е положбата на Македонците и создава?ето на македонска држава биле многу тешки. Неколку движе?а, чии цели се создава?е на автономна Македони?а, ко?а го покрива целиот регион на Македони?а, започнале да се по?авуваат кон кра?от на XIX век, а на?старата од нив е Македонската револуционерна организаци?а. Во 1905 година таа била преименувана во Внатрешна македонско-одринска револуционерна организаци?а (ВМОРО), а по Втората светска во?на организаци?ата се поделила на Внатрешна македонска револуционерна организаци?а (ВМРО) и Внатрешна тракиска револуционерна организаци?а (ВТРО). Во почетокот организаци?ата не бирала националности туку била отворена за ?... обединува?е на сите незадоволни елементи во Македони?а и Одринско, без оглед на нивната националност...“ Поголемиот дел од членовите сепак биле Македонци. Во 1903 година ВМРО организира Илинденското востание против Османлиите, кои по некои првични успеси, вклучува??и и формира?е на Крушевската Република, било задушено со големи човечки загуби. Востанието и образува?ето на Крушевската Република подоцна многу ?е вли?аат кон создава?ето на денешната Република.

Македони?а во XX век

• Македони?а пред Балканските во?ни
• Македони?а во Првата балканска во?на
• Српска окупаци?а
• Македони?а во Втората балканска во?на
• Народноослободителната борба
• Соци?алистичка Република Македони?а

Независност

Сво?от пат кон политичката независност, Македони?а го градела во неколку последователни чекори, носе??и одредени правни акти. Така, на?првин, на 25 ?ануари 1991 година, Собранието на Република Македони?а донело Деклараци?а за сувереност. Подоцна, на 8 септември 1991 година бил одржан референдум за независност на Македони?а при што референдумското праша?е гласело:

?Дали сте за суверена и самосто?на држава Македони?а со право да стапи во иден со?уз на суверени држави на ?угослави?а?“

Според тврде?ето на тогашниот претседател на Собранието на Република Македони?а, Сто?ан Андов, во август 1991 година то? имал долг и тежок разговор со претседателот на Република Македони?а, Киро Глигоров, ко? бил автор на референдумското праша?е, убедува??и го да го избрише вториот дел од референдумското праша?е. Плаше??и се од воената вмешаност од страна на ?НА, Глигоров останал на сво?ата формулаци?а на референдумското праша?е. Референдумот за независноста на Македони?а бил бо?котиран од албанското население поради вториот дел од референдумското праша?е, кое ?а допуштало можноста за повторно влегува?е во со?уз со другите републики на СФР?. По успешно спроведениот референдум, на 17 ноември 1991 година бил донесен првиот Устав на Република Македони?а, при што за него не гласале пратениците Албанци.
По донесува?ето на Уставот, де?ствува?ата за ме?ународното признава?е на Македони?а ги презел претседателот, Киро Глигоров. На 16 декември 1991 година, Советот на министрите на Европската заедница (сегашната Европска комиси?а) донел одлука да ?а признае независноста на оние републики од СФР? кои ?е побараат признава?е, но кои ги исполнуваат условите поставени од страна на Европската заедница. Притоа, рокот за донесува?е на дефинитивната одлука бил одреден за 15 ?ануари 1992 година. Со истата Деклараци?а за ?угослави?а, Европската заедница ги одредила условите за ме?ународно признава?е на републиките од СФР?:

• да побараат ме?ународно признава?е,
• да ги прифатат сите обврски содржани во критериумите за признава?е на новите држави,
• да ги прифатат условите од Хашката конференци?а за ?угослави?а, а особено оние од второто поглав?е, кои се однесуваат на човековите права и правата на националните и етничките групи,
• да ги поддржуваат напорите на Генералниот секретар и на Советот за безбедност на Обединетите нации и продолжува?ето на Конференци?ата за ?угослави?а.

Во Деклараци?ата бил определен краен рок за доставува?е на при?авите од страна на републиките на СФР? (23 декември 1991 година). Потоа, при?авите на оние републики што побарале признава?е, со помош на претседавачот на Конференци?ата за ?угослави?а, биле проследени до Арбитражната комиси?а (предводена од франускиот правен експерт Робер Бадентер), ко?а требало да даде мисле?е пред да се донесе конечна одлука за признава?е. Претседателот на Република Македони?а, Киро Глигоров, навреме ?а поднесол при?авата за ме?ународно признава?е, а Арбитражната комиси?а подготвила прелиминарен текст ко?што го испратила до Република Македони?а. Во мисле?ето на Арбитражната комиси?а (точката 2а) се изразувала одреден сомнеж во однос на желбата на Македони?а за стекнува?е независност, предизвикан од вториот дел на референдумското праша?е. Поради тоа, на 11 декември, во весникот ?Нова Македони?а“, претседателот Глигоров об?авил реакци?а поради прелиминарното решение на Арбитражната комиси?а. Во писмото испратено до Бадентер, Глигоров го опишал доследното, последователно донесува?е правни акти за независноста на Македони?а и дал об?аснува?е за вториот дел од референдумското праша?е — неговото убедува?е дека состо?бата во СФР? ?е се смири со посредство на ме?ународната заедница и дека ?е се создаде нов со?уз на републиките.
По оваа интервенци?а на Глигоров започнало засилено опште?е ме?у македонскиот министер за надворешни работи, Денко Малески, и Арбитражната комиси?а за да се убеди Арбитражната комиси?а дека Македони?а нема територи?ални стремежи кон соседите. За таа цел, по совет на бадентер, биле донесени два амандмани на македонскиот устав: со едниот била извршена поправка на уставната одредба за начинот на промена на државните граници, а со вториот амандман се дало об?аснува?е дека Македони?а нема да се меша во внатрешните работи на Грци?а, преку сво?ата заинтересираност за положбата на македонското малцинство. Откако двата амандмани биле усогласени со Арбитражната комиси?а, на 6 ?анаури 1992 година, тие биле усвоени од страна на Собранието на Република Македони?а. По расчистува?ето на овие недоразбира?а, Арбитражната комиси?а донела мисле?е дека Македони?а ги исполнува сите потребни услови за ме?ународно признава?е. Сепак, наспроти ваквата препорака, Советот на министрите на Европската заедница донел одлука да ги признае само Словени?а и Хрватска.

• Влади на Република Македони?а
• Истори?а на Република Македони?а

Административна поделба

Главна стати?а: Административна поделба на Македони?а

Територната организаци?а на Македони?а од 1996-2004

Новата територи?алната организаци?а предвидена со законот од 2004 година

Општините на Македони?а се административни единици од прв ред. Во август 2004 и март 2013, Македони?а е реорганизирана на 80 општини; 10 од нив се Град Скоп?е, посебна единица на локална самоуправа и главен град на државата.

Речиси сите општини се непроменети или само претопени од претходните 123 општини формирани во септември 1996; другите биле припоени една кон друга и границите им се променети. Пред ова, локалната управа била организирана во 34 административни единици на различни нивоа.

По бро? на население, на?голема општина во Македони?а е Општина Куманово со 105.484 жители, а на?мала Општина Вевчани со 2.433 жители.

Географи?а

Главна стати?а: Географи?а на Македони?а

Местоположба

Топографска карта на Македони?а.

Македони?а има површина од 25.713 км² и нема излез на море. Македони?а на исток граничи со Република Бугари?а, на север со Република Срби?а и Република Косово, на запад со Република Албани?а и на ?уг со Република Грци?а. Должината на државните граници изнесува вкупно 839 км, и тоа:

• Република Грци?а 262 км
• Република Косово 159 км
• Република Албани?а 191 км
• Република Бугари?а 165 км
• Република Срби?а 62 км

Значе?ето на географската положба на Македони?а, како средишна балканска држава што се граничи со четири држави, различни по сво?от стопански потенци?ал и развиеност, е што тие се упатени на ме?усебна трговска размена и дополнува?е на нивните економии, токму преку територи?ата на Македони?а.

Следната табела ?а наведува точната географска положба на Македони?а. Исто така, во неа се вклучени кра?ните точки на територи?ата.

	СГШ	ИГД	Месност	Општина
Север	42°22'	22°18'	Аништа, Дукат Планина	Крива Паланка
?уг	40°51'	21°08'	Маркова Нога (граничен камен 177)	Ресен
Исток	41°43'	23°02'	Ченгино Кале (граничен камен 47)	Пехчево
Запад	41°31'	20°28'	Кесте?ар (граничен столб Е16/8)	Дебар

Рел?еф

Врвот Солунска Глава на планината ?акупица во зима.

Македони?а е зем?а ко?а што е заградена во не?зините граници и не излегува на море или океан. Таа географски е определена со долината што ?а образува на?големата река на не?зината територи?а — Вардар, ко?а се граничи со пове?е планински вериги. Главно, зем?иштето е нерамно и сместено ме?у Шар Планина и Осогово, кои се границата на долината на реката Вардар. Трите на?големи природни езера во државата се — Охридското, Преспанското и До?ранското Езеро. Тие лежат на ?ужната граница, и се поделени ме?у границите со Албани?а и Грци?а. Охридското Езеро се смета за едно од на?старите езера и биотопи во светот. Регионот е сеизмички активен, и во минатото се случиле многу катастрофални зем?отреси, од кои на?близок е Скопскиот зем?отрес од 1963 што срушил 80 % од градот Скоп?е и убил околу 1.000 лу?е. На?голема котлина е Пелагони?а на ко?а се одгледуваат многу култури посебни за ова климатско подрач?е, како на пример тутунот што на?многу се одгледува во околината на Прилеп.

44,01 % од вкупната територи?а на Македони?а е со надморска височина од 500 до 1.000 метри, 22,44 % е со надморска височина од 200 до 500 метри, 22,33 % е со надморска височина од 1.000 до 1.500 метри, 6,95 % е со надморска височина од 1.500 до 2.000 метри, 2,89 % е со надморска височина до 200 метри и 1,38 % е со надморска височина од над 2.000 метри. На?високите 10 планини со своите на?високи врвови се:

Ранг	Име	Висина (м)		Ранг	Име	Висина(м)
1	Кораб	2.764		7	Галичица	2.288
2	Шар Планина	2.747		8	Стогово	2.273
3	Баба	2.601		9	?абланица	2.257
4	?акупица	2.540		10	Осогово	2.251
5	Ни?е	2.521		11	Бистра	2.163
6	Дешат	2.373		12	Плачковица	1.754

Македони?а исто така има и ?сценски“ планини. Тие припа?аат на две различни планински вериги: првата се планините од шарскиот предел што се надоврзува со западновардарската/пелагониска група на планини (Баба Планина, Ни?е, Кожуф и ?акупица) исто така позната како динарска верига. Втората верига е планинскиот ланец Осогово-Беласица, позната под името родопска верига. Планините во западниот дел се помлади и повисоки во однос на оние од источниот дел на зем?ата.

Демографи?а

Главна стати?а: Демографи?а на Македони?а

Според пописот од 2002 година, бро?от на дома?инствата изнесувал 564.296, а на становите 698.143. Во вкупното население од 2.022.547 лица, населението на возраст до 19 години броeло 591.702 лица, додека во групата 60 и пове?е години имало 303.534 лица. Лицата на возраст од над 65 години опфа?але 10,57 % во вкупното население, додека младата популаци?а од 0 до 14 години била застапена со 21,08 проценти.

Табела: Етничка структура на населението според пописот од 2002 година.

Етнички состав
Македонци		?	64,18 %
Албанци		?	25,17 %
Турци		?	3,85 %
Роми		?	2,66 %
Срби		?	1,78 %
Бош?аци		?	0,84 %
Власи		?	0,48 %
други		?	1,04 %

• Македонци — 1.297.981 или 64,18 %
• Албанци — 509.083 или 25,17 %
• Турци — 77.959 или 3,85 %
• Роми — 53.879 или 2,66 %
• Срби — 35.939 или 1,78 %
• Бош?аци — 17.018 или 0,84 %
• Власи — 9.695 или 0,48 %
• други — 20.993 или 1,04 %.

Религи?а

Табела: Структура на населението според верската припандост.

Верници во Македони?а
Православни		?	64,8 %
Муслимани		?	33,3 %
Католици		?	0,35 %
Протестанти		?	0,3 %
други		?	1,5 %

Верници во Македони?а 2021
Православни		?	46,14 %
Католици		?	0,37 %
Други Христи?ани		?	13,93 %
Муслимани		?	32,17 %
Непознато		?	0,48 %
Останати		?	7,26 %

Поголеми градови

Главна стати?а: Список на градови во Македони?а

На?големи градови во Македони?а Попис 2021
	Бр.		Општина	Нас.	Бр.		Општина	Нас.
Скоп?е Куманово	1	Скоп?е	Град Скоп?е	526,502	11	Кавадарци	Кавадарци	32,038	Битола Прилеп
	2	Куманово	Куманово	75,051	12	Кочани	Кочани	24,632
	3	Битола	Битола	69,287	13	Кичево	Кичево	23,428
	4	Прилеп	Прилеп	63,308	14	Гевгели?а	Гевгели?а	15,156
	5	Тетово	Тетово	63,176	15	Струга	Струга	15,009
	6	Штип	Штип	42,000	16	Радовиш	Радовиш	14,460
	7	Велес	Велес	40,664	17	Крива Паланка	Крива Паланка	13,481
	8	Охрид	Охрид	38,818	18	Неготино	Неготино	12,488
	9	Струмица	Струмица	33,825	19	Дебар	Дебар	11,735
	10	Гостивар	Гостивар	32,814	20	Свети Николе	Свети Николе	11,728

Култура во Македони?а

Благодарение на географската положба, сместена во територи?ата на средиштен ?ужен Балкан, Македони?а е трезор на скоро сите познача?ни културни, историски епохи што ?а обележуваат европската цивилизаци?а.

Античката, римската, ранохристи?анската, византиската, словенската, отоманската се епохи што оставиле богати културни траги на територи?ата на Македони?а.

Овие културноисториски траги, ?а одделуваат Македони?а како посебна средина, со богати културни и духовни наследства, кои во XX век, особено по Втората светска во?на ?е придонесат или ?е бидат мошне значаен темел за создава?е на посебна уметност и творештво што има европски контекст и постигнува?а.

Книжевност

Codex Assemanianus

Македонската книжевност започнува со Охридската книжевна школа од 886 година. Овие први пишани дела биле на?често со религиозна тематика. Универзитетот (еден од на?старите во Европа) основан од Свети Климент Охридски во Охрид ?е биде колепка не само на македонската книжевност, туку и на книжевноста на целиот словенски свет. Редакци?ата на ко?а се пишувале првите дела на ово? универзитет, е еден вид на старословенски книжевен ?азик ко? бил универзален за севкупниот словенски свет. Охрид со сво?ата Охридска книжевна школа, Кратово со сво?ата Кратовска книжевна школа и Лесново со сво?ата Лесновска книжевна школа биле центрите каде што се создавале дела на црковнословенски ?азик. Кон ова треба да се спомене и битолската препишувачка школа во ко?а се реализирале исклучително вредни книжевни ракописи како што е Битолскиот октоих, Радомировото евангелие и други. Од ово? период се зачувани уникатни пишувани ракописи — манускрипти кои се ме?у на?вредните артефакти во светските музеи од Петроград, Москва до Лондон. Треба да се спомене, дека покра? кириличната база, од ко?а се шири писменоста низ словенските народи, Македони?а била и средиштето на глаголицата — писмо на словенските народи, чи?а симболика и значе?е е предмет на проучува?е на светските ?азичари.

Периодот од турската инвази?а до XVIII век е воглавно период на книжевни дела создавани и препишувани со црковен ?азик, библиски дела, ерминии, црковни календариуми и друго. Од ово? период покра? споменатите препишувачки школи, за истакнува?е е Буковскиот книжевен центар, за ко? Марко Цепенков, во своите дела пишува дека бил македонски Хиландар по бро?от на книжевни дела и дека во XIX век, грчките осво?увачи однеле енормна количина на книжевни дела мерена со товари.

Една од поглавните и познача?ните етапи на разво?от на македонскиот ?азик е за време на преродбата, односно низ текот на XIX век. Ово? период е познат како преродбенички, поради големиот бро? на литературни и национални де?ци и напорите на истите за оформува?ето на македонскиот стандарден ?азик. Ме?у познача?ните преродбеници се Крсте Петков Мисирков, Димитри?а Чуповски и ?ор?и?а Пулевски кои со своите дела и залага?а придонеле во голема мера за разво?от на ?азикот. Поради недостаток на стандардната македонска азбука, поголем бро? од македонските преродбеници се служеле со странските соседни азбуки за запишува?е на мислите, како на пример користе?е на грчката, српската, бугарската или руската азбука при создава?ето на книжевните дела. Реформите во македонската азбука, правопис и граматика од Крсте Петков Мисирков биле едни од на?знача?ните за македонскиот ?азик и неговиот современ разво?. Тие биле важни поради тоа што: стандардизаци?ата на македонскиот ?азик во XX век, обезбеди добра основа за понатамошен разво? на современата македонска книжевност — период ко? на?богат во истори?ата на самата книжевност. Почетокот на кодифицираниот македонски книжевен ?азик започнува од кра?от на деветнаесеттиот и почетокот на дваесеттиот век особено со делото ?За македонцките работи“ на Крсте Петков Мисирков.

Кочо Рацин (1908–1943)

Македонскиот ?азик не бил службено признат до образува?ето на македонската држава во рамките на Федеративна Народна Република ?угослави?а во 1946 година. Огромна заслуга за ова ?е има поетот, есеистот и мислителот Коста Рацин што особено со поези?ата об?авена кон триесеттите години — во збирката песни ?Бели мугри“ и есеите, особено за богомилите — ?е го продолжи патот на осамосто?ува?ето и изградува?ето на македонскиот книжевен ?азик. Неговото творештво било забрането од владата на ?угослави?а пред Втората светска во?на. Кон ова треба да се додаде и поетското дело на Коле Неделковски, настанато неколку години подоцна и исто така об?авено во странство поради политичките забрани и прогони.

По Втората светска во?на, Блаже Конески и други, биле задолжени за составува?е на книжевниот македонски ?азик. Благодарение на тестаменталната заоставнина на Крсте Петков Мисирков и Коста Рацин, Блаже Конески, ?е ги об?ави фундаменталните дела за кодифицира?ето на македонскиот книжевен ?азик. Поради слободата на пишува?е на македонски ?азик, македонската книжевност во многу кратко време ?е го доживее сво?от процут. Ако кон ова се додаде богатата традици?а останата уште од Св. Климент Охридски, по Втората светска во?на во Македони?а за кратко време ?е се случи посебен литературен бум. На?прво, ?е се по?ави првото поколение на македонски поети: Ацо Шопов, Славко ?аневски, Блаже Конески, Гане Тодоровски, ?аневски, исто така, бил прозаист и автор на првиот македонски роман, ?Село зад седумте ?асени“. Кон ова треба да се додадат и основоположниците на македонската драматурги?а, кои пред кодифицира?ето на македонскиот литературен ?азик ?е пишуваат драмски дела на народен македонски ?азик, со кои ?е изиграат голема улога во националното буде?е на македонскиот народ: Во?дан Чернодрински, Васил И?оски, Ристо Крле. Кон нив достоинствено и со сериозни дела по во?ната ?е се надоврзат: Коле Чашуле, Томе Арсовски, Миле Неделковски, Горан Стефановски и Де?ан Дуковски. Современата македонска книжевност, или книжевноста на македонскиот ?азик од завршува?ето на Втората светска во?на па сè до денес, е еден од на?богатите книжевни периоди во истори?ата на македонскиот ?азик. Ово? период е карактеристичен првично со употребата на стандардниот пишан ?азик, а што е поважно и забрзаното збогатува?е на македонскиот книжевен фонд. Од првата генераци?а македонски писатели како што се Славко ?аневски, Владо Малески, Блаже Конески, Стале Попов, Ацо Шопов, Гане Тодоровски, ?ор?и Аба?иев, Иван Точко, итн. па сè до современите Георги Барбаровски, Петре М. Андреевски, Влада Урошеви?, Богомил ?узел, Радован Павловски. Во средната генераци?а особено се истакнуваат делата на Радован Павловски — ?Суша селидба и свадби“, Живко Чинго, со збирките на раскази ?Пасквели?а“ (1962) и ?Нова Пасквели?а“ (1965), во кои зборува за контраста на традици?ата и новите идеи. Неговиот роман ?Големата вода“ ?а покажува тагата и големината на детството.

Во 2016 година, во Македони?а работеле 57 библиотеки, а толку изнесувал нивниот бро? и во 2019 година. Во 2023 година, бро?от на библиотеките се намалил на 45, кои имале 52 000 членови.

Паралелно со збогатува?ето на македонскиот книжевен фонд, цврсто се втемелила и книжевната критика, ко?а особено се развила со воспоставува?ето на високообразовните институции во слободната македонска држава.

Архитектура

Градска архитектура — необарок Митрополи?ата: Преспанско-пелагониска епархи?а во Битола

Архитектурата има исклучително богата традици?а во ко?а се остварени низа знача?ни архитектонски дела.

Во археологи?ата со извонреден квалитет спа?аат оние во Стоби во Градско, Херакле?а Линкестис во Битола, Лихнид во Охрид и Скупи во Скоп?е.

Покра? об?ектите од Римското Царство: форуми, театри, ба?и, вили, забележани се и на?старите христи?ански базилики особено оние во: Стоби, Херакле?а, Лихннид.

Подоцна во византиската епоха, се изградени и фрескописани цркви што спа?аат во светското културно наследство — Св. Софи?а во Охрид, Богородица Перивлептос, Курбиново, Ве?уса. Заедно со други културни споменици, црквите од средниот век од XII и XIII век се познати насекаде низ светот, кои се одликуваат со исклучителна архитектура и уникатни фрески и икони.

За време на Отоманското Царство биле подигнати бро?ни споменици од богатото исламско градителство — ?амии, чаршии, ба?и.

Архитектурата во Македони?а напоредно со ова се изградувала во духот на балканското градителско творештво, особено во градските ку?и на живее?е, какви што биле во Охрид (Ку?ата на Робевци), Крушево, Велес. Познатиот светски архитект Ле Корбиз?е, на пропатува?е низ Македони?а, се вдахнал од ово? вид на архитектура, применува??и не?зини делови во своите ремек-дела и нарекува??и ги пример за на?соодветна архитектура.

Градот Битола, бил првиот македонски град во ко? биле вклучени западноевропските градителски искуства со примери на еклетички барок, класицизам, ?угендстил и елементи на ренесанса.

Современата архитектура во Македони?а, особено по катастрофалниот зем?отрес во Скоп?е во 1963 година, ?а обележуваат градбите од ме?ународниот стил, со што, Македони?а зазема повидно место во ме?ународната светска архитектура особено со об?ектите: Музе?от на современата уметност, Македонската опера и балет, Македонската академи?а на науките и уметностите, Центарот за култура во Битола и други.

Ликовна уметност

Портрет на жена од ?ор?и Зографски

Ликовната уметност во Македони?а има богата традици?а со извонредни уметнички дела.

Мозаиците од раното христи?анство во Херакле?а Линкестис, Охрид, Стоби.

Фрескоживописите во: Св. ?ор?и во Курбиново, Богородица Перивлептос во Охрид, дело на зографите Миха?ло и Евтихие, Нерези итн.

Првите почетоци на профаното сликарство се ?авуваат кон кра?от на деветнаесеттиот и почетокот на дваесеттиот век. Тие се поврзани со економските и соци?алните промени во Македони?а, а особено со постепеното образува?е на гра?анската класа и градската средина во истиот то? период. Несомнено, и пробивот на информации, преку допирите со соседните зем?и и воопшто со Европа, придонеле да се зачнат насто?ува?а за едно поинакво разбира?е на уметноста.

Зародишот на ова се чувствувал во делата на зографите: Димитри? Андонов-Папрадишки (околу 1858 — 1954 г.) ?ор?и Зографски (1870 — 1945 г.) ко? бил вториот македонски зограф ко? насто?увал да биде и световен сликар. Без оглед на спомнатата извесна поврзаност на нашата прва предвоена генераци?а со последните зографи, нивното вистинско образование и ликовни концепции се сосем различни од творештвото што непосредно им претходело.

Иако подолго време се мислело дека почетоците на современото ликовно творештво во Македони?а почнало околу 1920 година, на?новите проучува?а, откриваат дека тоа било многу порано — кон кра?от на XIX век со творештвото на Александар ?аконов, Коста Шкодреану и Владимир Беци?. Првиот учел во Виена и донел сликарство под вли?ание на австрискиот стил бидермаер.

Вториот, Шкодреану, доа?а од Фиренца и исто како и ?аконов, во Битола, каде што како академски сликар, ко? учел во Рим, донел сликарство кое содржело елементи на венеци?анското барокно сликарство.

Владимир Беци?, завршил академи?а во Минхен и неколку години работел во Битола, до 1916 година.

Создал поголем бро? на пе?зажи со постимпресионистички стил и актови со рани сезановски елементи, а во Битола ?а отворил и првата самосто?на академска ликовна изложба во Македони?а и пошироко.

Поме?у 1920 и 1930 година биле самосто?ните изложби на Димитар Пандилов Аврамовски и Лазар Личеноски во 1927 година, на Никола Мартиноски и Личеноски во 1929 година.

Почнува??и од 1930 година, ликовната уметност во Скоп?е добила поголем интензитет. Според бро?от на самосто?ните изложби во Скоп?е и другите места на бивша ?угослави?а, како и надвор од неа, на?активни биле Мартиноски и Личеноски.

Во континуитет современото македонско сликарство продолжило во творештвото на Вангел Ко?оман, Борко Лазески, Димитар Кондовски, Родо?уб Анастасов,Васко Ташковски, Вангел Наумовски... Неколку македонски повоени генерации на сликари се во паралела и актуелност со светските ликовни струе?а за што зборуваат нивните бро?ни ме?ународни награди и изложби.

Во ва?арството освен основоположникот Димо Тодоровски, ко? се смета за основач на современата македонска скулптура, извонредни се делата на Петар Ха?и Бошков, Боро Митри?ески, Новак Димитровски и Томе Серафимовски.

Музе?от на современа уметност и Уметничката галери?а во Даут-пашин амам се сметаат за суштинските галериски институции. Во последно време полека се прифатени и вли?ани?ата блиски на новата фигураци?а, неодадаизмот, поп-артот, фантастиката итн. Во некои остварува?а присутен е и обидот за укинува?е на границите поме?у традиционалната поделба на сликарството и скулптурата, создава?е на композитни пластични об?екти, каде што се чувствува средбата ме?у сликарството, ва?арството, архитектурата и применетата уметност. Овие стремежи во непосредната пластична постапка, често се манифестирале со амбивалентноста на своите први обиди, со интерференци?а на разни спротивни насто?ува?а: особено поради свесниот или спонтан обид во поранешната стилска.

Филмска уметност

Бра?ата Манаки

Истори?ата на филмското творештво во Македони?а е старо околу 110 години. Првиот филм бил снимен во 1895 година од страна на бра?ата ?анаки и Милтон Манаки, во Битола, со што започнала богата филмска традици?а во регионот, ко?а продолжува и денес.

Во изминатиот век, медиумот на филмот ?а отсликувал истори?ата, културата и секо?дневниот живот на македонскиот народ. Со текот на годините, многу македонски филмови биле претставени на филмски фестивали ширум светот, а неколку од овие филмови добиле угледни награди. На?познат македонски кинорежисер е Милчо Манчевски, чи? дебитантски филм ?Пред дождот“ бил предложен за Оскар, а бил добитник на Златниот лав, на фестивалот во Венеци?а.

Првиот македонски игран филм е ?Фросина“, снимен во 1952 година. Сценариото го напишал Владо Малески, ко? ги напишал стиховите за македонската химна. Еден од поистакнатите филмови од тоа време е и првиот игран филм во бо?а ?Мис Стон“. Покра? Милчо Манчевски, други истакнати македонски кинорежисери се Бранко Гапо, Кирил Ценевски, Димитрие Османли.

Во 2023 година, во Македони?а имало 18 кина. Во нив биле прикажани вкупно 13 526 филмски претстави кои ги посетиле 389 000 гледачи.

Музика

Сцена од операта ?Цар Самоил“ од Кирил Македонски.

Македони?а има исклучително богато музичко наследство.

Еден од на?знача?ните композитори на византиското музичко творештво бил композиторот ?ован Кукузел, од Дебар. Студиите на Сотир Гулабовски, ?Октоехос“ во врска со традици?ата на македонските духовни и црковни хорски химни се значаен придонес за македонската и балканската културна истори?а.

По првата генераци?а современи македонски класични композитори:Тра?ко Прокопиев, Тодор Скаловски, Стефан Га?дов, Петре Богданов Кочко и Живко Фирфов доа?аат композиторите Кирил Македонски, ( првата македонска опера), Глигор Смокварски, Властимир Николовски, Тома Прошев, Томислав Зографски, Миха?ло Николовски, ?убомир Бран?олица, Сто?ан Сто?ков, Ристо Аврамовски, Томе Манчев, Димитри?е Бужаровски Гоце Коларовски .

Македонската филхармони?а била основана во 1944 година во Народна Република Македони?а, и била на?старата културна институци?а во областа на музиката.

Во текот на 1950 година, бил основан првиот Македонски балет, од Глигор Смокварски и операта ?Гоце“ од ?ирил Македонски. Периодот по нив, донел еден вид на ренесанса на македонската музика, фокусирана на иновациите и оригиналните творечки мечти. Поистакнати оперски пе?ачи од ово? период биле: Данка Фирфова, Павлина Апостолова, Георги Божиков и Зина Кре?а. Во ово? период се истакнувал и пи?анистот Ладислав Палфи.

Театар

Македонскиот народен театар во Скоп?е

Во 2019 година, во Македони?а имало 13 професионални театри, а нивниот бор? се зголемил на 20 во 2023 година. Притоа, во сезоната 2022/2023, во професионалните театри биле изведени 1 009 претстави кои ги посетиле 183 000 посетители.

Во последните педесет години во Прилеп се одржува традиционален фестивал на македонски професионални театри во чест на Во?дан Чернодрински, основачот на современиот македонски театар. Покра? нив посто?ат уште неколку ме?ународни театарски фестивали: МОТ, во Скоп?е, фестивалот на комеди?ата во Куманово, фестивалот на монодрамата во Битола и други. Секо?а година во Кочани се одржува фестивал на аматерски и експериментални театарски претстави.

Во македонскиот театар голем е списокот на надарени глумци, режисери, драмски писатели, сценографи, костимографи, композитори: ?убиша Георгиевски, Александар ?урчинов, Петре Прличко, Или?а Милчин, Благо?а Марковски, Владимир Милчин, Кирил ?ортошев, Или?а ?увалековски, Тодор Николовски, Мери Бошкова, Слободан Унковски, Владо Цветановски, Коле Ангеловски...

Стопанство

Главна стати?а: Економи?а на Македони?а

Боинг 737 на МАТ

Стопанска банка Битола

Македони?а по стекнува?ето на сво?ата независност од СФР? излегува како не?зина на?сиромашна република. Во април 1992 година, Македони?а прогласила монетарна самосто?ност, преку воведува?е сопствена парична единица — македонскиот денар. Во првата половина на 1990-тите, македонската економи?а се нао?ала во длабока рецеси?а, предизвикана од бро?ни причини: распадот на заедничкиот пазар, во?ните во поранешна ?угослави?а, грчката блокада, санкциите кон СР ?угослави?а, начинот на спроведува?е на процесот на приватизаци?а на претпри?ати?ата, тешкотиите во банкарскиот сектор и многу други. Од 1996 г., економи?ата полека почнува да забележува раст, но тоа повторно се прекинува со Во?ната во Косово од 1999 и Домашниот етнички конфликт од 2001. Денес, Македони?а с? уште го нема достигнато ни нивото на развиеност од осамосто?ува?ето 1991 (на?високото ниво воопшто го има достигнато во 1987).

Според класификаци?ата на Светската банка, Македони?а спа?а во зем?ите со повисок среден доход (upper middle income). Македони?а е посттранзициска економи?а, со голем бро? с? уште нерешени преодни проблеми. Невработеноста е на?голем проблем, 38 % (2005). Корупци?ата е системска по?ава. Неефикасното судство исто така негативно се одразува врз економи?ата. Нивото на домашни и странски инвестиции е ниско. Пазарното стопанство го нарушуваат неколку монополи. Сивата економи?а е широко распространета и има проценки дека претставува од 20 % до 40 % од економската активност. Од друга страна макроекономските показатели ве?е подолго време се добри, т.е. од средината на 1990-тите се одржува ниска, едноцифрена стапка на инфлаци?а и низок бу?етски дефицит. Исто така, Македони?а е релативно малку задолжена зем?а. Државата располага со средностручна, но евтина работна сила. Инфраструктурата е во односна добра состо?ба, но сепак, потребни се дополнителни инвестиции во оваа област (пред с? во транспортно-комуникациско поврзува?е исток-запад). Македони?а е членка на Светската трговска организаци?а и има отворена економи?а, високоинтегрирана во ме?ународната трговска размена (во 2005 г., вкупната размена со странство изнесуваше 79,5 % во БДП).

Основни економски показатели

• Национална валута — Македонски денар (MKD)
• Услуги 63,4 % од БДП
• Раст на индустриско производство — 3,1 % (2014)
• Невработеност — 27,3 % (2015)
• Бу?ет (2014) фискална година = календарска година

Приходи — 3,272 мили?арди $

Расходи — 3,687 мили?арди $

Дефицит — 4,1 % (2014)

• ?авен долг (% од БДП) — 34 % (2014)
• Надворешен долг — 7,461 мили?арди $ (2014)
• Девизни резерви — 2,265 мили?арди $ (2007)
• Увоз — 6,091 мили?арди $ (2014) Германи?а 32,7 %, Косово 12,5 %, Грци?а 4,2 %, Срби?а 5,6 %, Бугари?а 6,1 %, Итали?а 6,3 % (2013)
• Извоз — 3,421 мили?арди $ (2014) Срби?а 9,8 %, Германи?а 12,5 %, Грци?а 16,8 %, Итали?а 10,1 %, Бугари?а 7,8 %, Британи?а 11,3 %, Белги?а 5 %, Словени?а 5 % (2013)
• Трговски дефицит — 2,670 мили?арди $ (2014)

Избрани макроекономски показатели, 1990 — 2020

Показател	1990	2000	2010	2020
Бруто национален доход (во мили?арди тековни долари)	3,48	3,88	9,75	11,92
Бруто национален доход по глава на жител (во тековни долари)	1 750	1 910	4 710	5 720
Бруто национален доход (паритет на куповната мо?, во мили?арди тековни долари)	10,90	12,24	23,04	33,91
Бруто национален доход по глава на жител (паритет на куповната мо?, во тековни долари)	5 460	6 020	11 130	16 280
Бруто домашен производ (во мили?арди тековни долари)	4,7	3,77	9,41	12,27
Раст на бруто домашниот производ (годишно, во %)	- 6,2	4,5	3,4	-4,5
Инфлаци?а (дефлатор на БДП, годишно, во %)	93,9	8,2	2,0	0,9
Стапка на сиромашти?а (според националниот праг, % од населението)	-	-	26,8	21,6
Стапка на сиромашти?а (1,9 долари на ден, % од населението)	-	-	10,4	3,4
Учество во доходот на на?ниските 20 %	-	-	3,7	6,1
Учество на зем?оделството, шумарството и рибарството (% од БДП)	7	10	10	9
Учество на индустри?ата и градежништвото (% од БДП)	37	21	21	23
Учество на извозот на стоки и услуги (% од БДП)	25	33	40	58
Учество на увозот на стоки и услуги (% од БДП)	34	47	58	71
Бруто инвестиции (% од БДП)	18	22	24	30
?авни приходи (% од БДП)	-	-	28,9	28,5
Бу?етско салдо (% од БДП)	-	-	-2,5	-2,0
Даночни приходи (% од БДП)	-	-	16,9	17,2
Надворешнотрговска размена (стоки, % од БДП)	99	91	94	125
Лични дознаки (прилив, во милиони долари)	-	81	388	413
Странски директни инвестиции (нето-прилив, во милиони долари)	-	218	301	550

Стопанство

Енергeтски сектор

• Електрична енерги?а — производство: 5.676 мили?арди кWh (2013 година)
• Електрична енерги?а — производство по ресурси:
  • Фосилно горива: 66,4 %
  • Хидроелектрани: 33,2 %
  • Друг вид: 1 % (2006 година)
• Електрична енерги?а — потрошувачка: 6.869 мили?арда кWh (2013 година)
• Бензин — потрошувачка: 16.670 bbl/ден (2013 година)
• Околу 80 % од потребната енерги?а се обезбедува со домашно производство, од термоцентралите и хидроцентралите.
• Електростопанство на Македони?а (ЕСМ) е самосто?но ?авно претпри?атие одговорно за производство, пренос и дистрибуци?а на електричната енерги?а.
• ЕСМ е во фаза на реструктурира?е и пред приватизаци?а.
• Вкупните производни капацитети на ЕСМ (Електростопанство на Македони?а) се состо?ат од околу 1500 mW од кои околу 1/3 се сместени во хидроцентралите, било да се тоа големи или мали централи, додека останатите 2/3 од капацитетите се во термоцентралите.
• РЕК Битола со своите 3 х 225 MW претставува на?голем и висококонцентриран извор на електрична енерги?а во државата.
• Главната преносна мрежа се состои од 400 kV, 220 kV и 110 kV водови низ целата зем?а.
• Дистрибуци?ата на енерги?ата се остварува преку 28 засебни целини (подружници), од кои ?Електродистрибуци?а Скоп?е" има преовладувачко место со речиси 33 % од целокупната потрошувачка на електрична енерги?а во Македони?а.
• Скоп?е е поврзано со Солун со нафтовод.

Инфраструктура

Северна скопска обиколница Е65 / М-4

Сообра?а?

• Железница: 699 км од кои 233 км се електрифицирани (1,435 м стандард)
  56 км кон Бугари?а се во изградба (од 1999)
• Патишта: 9.573 км (вкупно) (2002)
  192 км автопат и уште 47 км автопат во изградба (2003)
• Аеродроми: 17 (2002)
• Гасовод: 268 км (2004)
• Нафтовод: 120 км (2004)

Патен сообра?а?

Моменталната вкупна должина на патната мрежа во Македони?а изнесува 10.600 км:

• 6.830 км или 64,5 % од неа се локални патишта
• 2.820 км или 26,5 % се регионални патишта, а
• 950 км или 9 % се автопатишта.

Должината на модерните патишта е 5.100 км.

На?значаен автопат е ме?ународниот автопат E-75. Започнува во Остенд — Белги?а, поминува преку Брисел — Нирнберг, Виена — Будимпешта — Белград — Солун до Атина во Грци?а. Вкупната должина во Македони?а изнесува 201 км. Поминува низ централниот дел на зем?ата, по должината на реката Вардар, и претставува главна артери?а на патната мрежа на зем?ата.

Железнички сообра?а?

• Должината на постоечките железнички линии е 920 км, со 168 железнички станици.
• Со соседите е поврзана по железнички пат со Грци?а и Срби?а, додека пак во тек е изградба на пруга кон Бугари?а од 1999.

Железничкиот сообра?а? во Македони?а е во целосна надлежност на Македонски железници

Ме?ународен аеродром Скоп?е

Воздушен сообра?а?

• Во Македони?а има два ме?ународни аеродрома, во Охрид и во Скоп?е, со неколку ме?ународни врски.
• Исто така има домашни и рекреативни центри за ави?аци?а во Битола, Штип, Куманово, Скоп?е и Прилеп
• Ме?ународен аеродром Скоп?е го користат 90 % од патниците, а аеродромот ?Св. Апостол Павле“ во Охрид го користат 10 % од патниците.

Телекомуникации

Напомена: Прикажани се застарени информации. Треба да се подноват.

• Телекомуникациски оператори: 3 (98 % дигитализаци?а) Македонски Телеком, ОNE, VIP
• Телефонски линии во употреба: 498.910 (2007 година)
• Мобилни оператори: 3 (?Т-Мобиле Македони?а“, ?ONE“ и ?Vip“).
• Телефони-мобилни: 1.261 милиони
• Интернет корисници: 392,671
• Достапни интернет услуги:

— Dial-up пристап преку PSTN со брзина од 56кb/s

— Пристап преку ISDN мрежа со 64 kb/s или 128kb/s

— Пристап преку pre-paid картичка

— Пристап преку изна?мени линии

— Широкопо?асен пристап преку АДСЛ и кабелски интернет

— Оптички пристап

Политика

Приказ на образовниот систем во Македони?а

Политички систем

Во 2016 година, во Македони?а биле регистрирани 58 политички партии, т.е. една парти?а на 33.000 жители. Претходно, бро?от на партии бил далеку поголем: во 2009 година имало 99 партии, а во 2005 година дури 150 партии биле зеведени во судскиот регистер.

Односи со ЕУ

Главна стати?а: Приклучува?е на Македони?а кон ЕУ

Македони?а во моментов има Статус на Кандидат за зем?а членка на Европската Уни?а. Хронологи?ата на односите поме?у Македони?а и ЕУ, датира уште од 1992 година кога првиот претставник на Република Македони?а е назначен во Брисел. Во моментов Македони?а исчекува да отпочне преговори за полноправно членство во ЕУ.

Евроатлански асоци?ации

Исто така на Македони?а и е ветено членството во НАТО веднаш по разрешува?ето на спорот околу уставното име што државата го има со Република Грци?а.

Спор за уставното име на Македони?а

Главна стати?а: Спор за името поме?у Македони?а и Грци?а

Поради притисоците од Република Грци?а (политички, економски, културни, ...), во 1993 година, државата била примена во Обединетите Нации под привремената референца Поранешна ?угословенска Република Македони?а, иако била признаена под не?зиното уставно име од 133 зем?и ме?у кои и посто?аните членки на Советот за безбедност: Соединетите Американски Држави, Кина, Руси?а, Обединетото Кралство; членките на ЕУ: Шведска, Австри?а, Ирска, Луксембург, Словачка, Естони?а, Чешка Република, Унгари?а, Литвани?а, Романи?а, и Бугари?а; сите поранешни ?угословенски републики: Хрватска, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Срби?а и Словени?а; други зем?и кои ?а признале Македони?а под уставното име се: Турци?а, Инди?а, Канада, Шва?цари?а, Индонези?а, Аргентина, Израел, Бразил, Саудиска Араби?а, Иран, Украина итн. Во 2018 година, Македонската влада, предводена од претседателот Зоран Заев, по преговорите со грчката влада, предводена од претседателот Алексис Ципрас, се договориле името на државата за внатрешна и надворешна употреба да биде ?Северна Македони?а“. Новото име стапило во службена употреба на 11 февруари 2019 година.

Македони?а како тема во уметноста и во популарната култура

• ?Македони?а е наша заедничка ма?ка“ — расказ на македонската писателка Христина Аслимоска од 2005 година.
• ?Зем?а како пеперуга“ — песна на македонскиот поет ?озо Т. Бошковски од 1981 година.
• ?Гно?ниот остров Македон“ — краток расказ на македонскиот писател Пандалф Вулкански.
• ?Македони?а“ — песна на македонската поетеса ?ованка Денкова.
• ?Чудна е Македони?а“ — поема на македонскиот поет Венко Марковски од 1940 година.
• ?Сè е возможно (Царство Македони?а): сурова еуфори?а во пет сцени“ — драмски текст на македонскиот писател Де?ан Мирчески од 2012 година.
• ?Глас од Македони?а“ — песна на македонскиот поет Коле Неделковски.
• ?Македони?а“ — поетски циклус на македонскиот поет Анте Поповски од 1958 година.
• ?Македони?а“ — поетски циклус на македонскиот поет Анте Поповски од 1964 година.
• ?На македонските пазари“ — песна на Анте Поповски.
• ?Патува??и со Фенг по Македони?а“ — песна на Анте Поповски.
• ?ФИРОМ реквием“ — музички албум на Александар Пе?овски од 2014 година.
• ?За Македони?а“ — песна на македонската група ?ПМГ Колектив“ од 2011 година.
• ?Македони?а“ — песна на ?угословенската рок-група ?Та?м“ (Time) од 1973 година.

Галери?а

• 
  Црквата Св. Климент на Плаошник во Охрид
• 
  ?Споменик на ослободува?ето“ во центарот на Скоп?е
• 
  Кораб, на?високата планина во државата
• 
  Шар Планина
• 
  Св. Пантелемон црквата близу Скоп?е
• 
  Ма?ка Тереза во Скоп?е
• 
  Св. Троица во Радовиш
• 
  Село Галичник
• 
  Традиционална архитектура од Велес
• 
  Преспанско Езеро
• 
  Бигорски Манастир
• 
  Мостот во Зови?, Мариово
• 
  Колешинскиот Водопад

Поврзано

• Македони?а (регион)
• Еге?ска Македони?а
• Пиринска Македони?а
• Спор за името поме?у Македони?а и Грци?а
• Статистички региони во Македони?а
• Општини во Македони?а
• Крушевска Република

Надворешни врски

Влада

• Офици?ална страна на Владата на Македони?а Архивирано на 11 април 2011 г.
• Собрание на Македони?а
• Претседател на Македони?а Архивирано на 22 ма? 2016 г.

Истори?а

• Македонска истори?а (македонски)

Туризам

• 360° Визуелен водич низ Македони?а
• Слики и информации за Македони?а Архивирано на 28 април 2009 г. — веб-страница од Станислав Пиго?.
• Macedonia-Timeless — туристички портал (македонски) (англиски)
• Exploring Macedonia — туристички портал (македонски) (англиски)
• travel2macedonia Архивирано на 3 февруари 2020 г., туристички портал. (англиски)
• "State" — репортажа за Македони?а
• I-list, Macedonia, профил на CNN.